Veilig opgroeien
Veiligheid: vanaf het moment dat je zwanger wilt worden, ben je ermee bezig. Wat heeft mijn kindje nodig om goed te groeien, wat kan ik wel en niet eten, stop ik met roken? Wanneer je de babyuitzet bij elkaar zoekt, leer je veel over veilige en onveilige producten en tijdens de bezoeken aan het consultatiebureau krijg je informatie over veiligheid in huis, een veilige slaaphouding en gezonde voeding.
Wanneer je kind ouder wordt, veranderen ook de vragen: je kind bruist van energie en wil van alles ontdekken. Als ouder wil je dit mogelijk maken – en tegelijkertijd zijn veiligheid in de gaten blijven houden. Hoe doe je dat? En wat past bij de leeftijd van je kind? Wanneer laat je je kind bijvoorbeeld alleen in de speeltuin? Hoe leer je je kind om zich veilig door het verkeer te bewegen? Veilig opgroeien gaat behalve over de fysieke veiligheid van je kind ook om de relatie met jou als ouder. En om de manier waarop je in je gezin met elkaar omgaat. Om een veilig gevóel en het vertrouwen dat je kind op jou kan bouwen en steun bij je vindt.
Wat betekent dat, veilig opgroeien?
Belangrijke punten om kinderen veerkrachtig en vrolijk op te laten groeien zijn:
- Lichamelijke verzorging, voeding, rust.
- Spelen en leren, succes- en faalervaringen opdoen, een werkhouding aanleren.
- Leren omgaan met emoties, je gevoelens kunnen uiten, met tegenslag leren omgaan.
- Jezelf leren kennen en zelfvertrouwen opbouwen. Je ‘identiteit’ ontwikkelen.
- Positieve relaties met anderen: met je ouders en bijvoorbeeld broers en zussen. Vriendschap met leeftijdgenoten en met andere volwassenen. Je kunnen inleven in een ander.
- Je voldoende kunnen aanpassen in verschillende situaties, begrijpen wat er van je verwacht wordt. Respect voor anderen hebben.
- Voor jezelf leren zorgen en problemen op kunnen lossen. Zelf je veiligheid en risico’s in kunnen schatten.
Er zijn veel punten waarop een kind zich moet kunnen ontwikkelen om ‘veilig en veerkrachtig’ op te kunnen groeien. Elke leeftijdsfase vraagt iets anders van jou als ouder.
Het is niet altijd makkelijk
Als ouder ben je je steeds bewust van je verantwoordelijkheid. Je probeert te doen wat het beste is voor je kind. Dat doe je samen met belangrijke anderen: met je (ex-)partner en met de school bijvoorbeeld. Dat is niet altijd makkelijk. Ouders die het besef hebben dat ze verantwoordelijk zijn, kunnen soms toch onverantwoordelijk handelen. Soms zelfs zo onverantwoordelijk dat ze hun kind niet het veilige thuis kunnen bieden die ze eigenlijk zouden willen…
Merk jij dit ook?
Het kan zijn dat je kind zich niet in alle veiligheid kan ontwikkelen. Dat kan met van alles te maken hebben: bijvoorbeeld als je kind veel school verzuimt, heel impulsief is of een beperking heeft die moeilijk is bij te sturen. Een ingewikkelde scheiding, problemen op je werk, met geld of huisvesting zijn ook problemen die stabiliteit in je gezin kunnen bedreigen. Wanneer je zelf psychische problemen hebt, is het moeilijk om altijd voor je kind beschikbaar te zijn. Dat vraagt om extra aandacht en afspraken, bijvoorbeeld met betrokken mensen in je omgeving.
Het kan ook zijn dat je je erg onzeker voelt in de opvoeding en bang bent om het ‘verkeerd’ te doen. En wanneer je als ouder zelf in een onveilige situatie volwassen hebt moeten worden, zal het moeilijker voor je zijn om nu ‘als vanzelf’ je kind de goede voorwaarden te bieden. In zulke situaties is het belangrijk om hulp te vragen. Het kan zijn dat anderen er bij je op aan dringen om hulp te zoeken. Zij zien dat er iets niet goed gaat en ze maken zich zorgen. Het kan moeilijk zijn dat te horen, omdat je zelf zo hard bezig bent je hoofd boven water te houden en te strijden voor je kind, je gezin en jezelf.
Veilig Thuis
Het kan zijn dat je niet zelf de stap hebt gezet naar het CJG. Misschien vindt school het tijd voor hulp of maken mensen in je omgeving zich zulke zorgen dat zij contact hebben opgenomen met Veilig Thuis. Veilig Thuis is hét centrale punt voor iedereen die zich zorgen maakt over de veiligheid in de thuissituatie. Vaak zijn dit kinderen, maar het kan ook om volwassenen gaan of om ouderen, die te maken hebben met huiselijk geweld. Veilig Thuis geeft een beller advies en onderzoekt zo nodig de melding – maar biedt zelf geen uitgebreidere hulp. Wanneer het om problemen rond jeugd en gezin gaat, zal ze vaak adviseren om naar het CJG te gaan voor hulp. Wij bekijken samen met jou waar jij graag verandering ziet en wat er eenvoudigweg ook moét veranderen voor je kind.
De meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld
Soms lukt het niet om de zorgen voor de veiligheid van je kind weg te nemen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je met een CJG-coach aan verbetering hebt gewerkt, maar dat jullie het niet eens zijn over de noodzakelijke verandering of over het resultaat voor je kind. In zo’n situatie handelt het CJG volgens de wettelijke meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld. Sinds 1 juli 2013 zijn professionals verplicht deze meldcode te gebruiken. De meldcode helpt professionals om goed te reageren bij signalen van onveiligheid, verwaarlozing of mishandeling.
De Beschermingstafel
De meldcode gaat (bij twijfel) uit van overleg met deskundigen op het gebied van kindermishandeling en huiselijk geweld. Wij werken daarvoor met meerdere partijen samen. Om tot een besluit over verdere hulp te komen kunnen we de situatie aan de ‘beschermingstafel’ voor leggen. Aan de beschermingstafel nemen diverse organisaties deel om tijdens een bijeenkomst samen met jou en je gezin de situatie te bespreken. Het is een grote stap, die spanning met zich mee brengt, omdat de besluiten van de beschermingstafel belangrijke consequenties kunnen hebben.
Lees meer over de beschermingstafel.
De rechten van een kind
Kinderen die te maken hebben gehad met agressie, geweld of die geweld tussen huisgenoten hebben gezien of gehoord, kunnen zich daar ‘schuldig’ over voelen. Ze denken bijvoorbeeld dat ze het verdienen om geslagen te worden, omdat ze ongehoorzaam zijn geweest of omdat ze op school niet mee kunnen komen.
Kinderen verdienen het nooit om geslagen te worden of om op een andere manier te worden mishandeld, misbruikt of verwaarloosd. Ook al zijn ze nog zo ongehoorzaam geweest of moeilijk op te voeden, ze hebben recht op een veilig thuis! Dat moet ze verteld worden. Hoewel het effect van geweld bij kinderen niet altijd direct zichtbaar is, kan het diepe sporen achterlaten.
