Puberteit
In de puberteit verandert er veel. Niet alleen de hersenstructuur en het lichaam van je kind verandert. Ook sociaal-emotioneel gebeurt er van alles.
Veranderingen
In de puberteit vinden er allerlei ontwikkelingen in de hersenen plaats. De hersenen moeten zich nog meer ontwikkelen dan we vroeger dachten. Pubers hebben daardoor soms moeite met concentreren en weloverwogen keuzes maken. Ook het lichaam van pubers ontwikkelt zich onder invloed van hormonen in de richting van volwassenheid. Dat gebeurt niet bij iedereen op dezelfde leeftijd. Pubers krijgen seksuele gevoelens en gaan zich anders gedragen.
Al deze veranderingen hebben gevolgen voor hun sociaal-emotionele ontwikkeling. De leeftijd waarop je kind in de puberteit komt, kan nogal verschillen. Meisjes beginnen eerder met een snelle groei dan jongens.
Identiteit in de puberteit
Pubers groeien toe naar zelfstandigheid. Ze zijn veel met zichzelf bezig en gaan ontdekken wie ze zijn; ze ontwikkelen hun eigen identiteit. Ze kijken kritisch naar zichzelf. Wat kan ik, hoe zie ik eruit? Ze zijn daar onzeker over en daardoor ook kwetsbaar.
- Pubers vinden hun culturele identiteit belangrijk. Ze kunnen zich afvragen of ze Turk of Marokkaan of Surinamer zijn of Nederlander, vegetariër of dierenbeschermer, Jehovagetuige of atheïst.
- De jeugdcultuur heeft veel invloed, want pubers zoeken idolen en trendsetters als voorbeelden.
- Hun nieuwe identiteit benadrukken pubers met kleding. De stijlen lopen uiteen. Ze kunnen kiezen voor zwarte gothic kleding, of bijvoorbeeld voor een sexy, chique of sportieve stijl. Moslimmeisjes kiezen soms ineens voor een hoofddoek.
Losmaken van de ouders
Pubers gaan zich losmaken van hun ouders.
- Ze willen zelf beslissingen nemen.
- Ze willen experimenteren en hebben daarvoor meer vrijheid nodig.
- Door bijvoorbeeld kleding en gedrag zetten pubers zich af tegen hun ouders.
- Ze snappen er niets van dat ouders wel eens ongerust zijn.
- Soms kiezen pubers een andere volwassene als praatpaal.
- Ze krijgen hechtere vriendschappen en de invloed van hun vriendenkring wordt groter dan die van hun ouders.
Filmpje: Omgaan met het zelfstandig worden van je puber
Humeurig
Kinderen in de puberteit hebben vaak last van stemmingswisselingen. Ze kunnen op het ene moment de slappe lach hebben en een halfuur later erg chagrijnig zijn. Ze willen op deze leeftijd graag nieuwe dingen uitproberen en onafhankelijker worden. Daardoor lopen ze nogal eens tegen de grenzen op die je als ouders aan hen stelt.
Pubers hebben als het ware een natuurlijke drang om in te gaan tegen gezag. Ze willen op hun eigen manier leven, maar komen daarin met ouders en leraren in conflict.
Moe
Is je kind vaak moe, slaapt het lang uit en hangt het veel op de bank? Dat is in deze leeftijdsfase heel normaal. In de puberteit groeien jongeren hard en worden ze geslachtsrijp. Dat kost veel energie. Ze hebben daarom ook veel slaap nodig: ongeveer negen tot tien uur per nacht.
Pubers worden later op de dag moe dan jongere kinderen. Daarom kunnen ze langer opblijven. Ze moeten dan eigenlijk ook later opstaan om toch negen tot tien uur slaap te krijgen. Dat kan niet, omdat ze op tijd naar school moeten. Een puber slaapt daardoor vaak te weinig.
Wat kun je als ouder doen?
Het is belangrijk om je kind aan te moedigen om zich onafhankelijk te gedragen en zelf initiatieven te nemen. Conflicten horen er vaak ook bij. Het is goed dat je grenzen blijft stellen, maar vooral open praten met je kind is in deze fase nodig.
Filmpje: Omgaan met de gevoelens van je puber
Goedgekeurde informatie!
Opvoedinformatie Nederland zorgt er met ouders en deskundigen uit de wetenschap en praktijk voor dat deze informatie betrouwbaar en actueel blijft.